Volgens premier Mark Rutte lag het pakket klaar, maar ontbrak het de PVV aan
politieke wil. "De PVV schrok op het laatste moment terug voor de
consequenties van eerder gemaakte afspraken", zei Rutte.
Verhagen was nog veel harder: de hoop op een akkoord is volgens hem door
Wilders ‘de grond in geboord’. De PVV-leider laat daarmee ’16 miljoen
Nederlanders in de steek’, aldus Verhagen. Mensen zouden die maatregelen in
hun portemonnee voelen, maar dat zou ‘ruim binnen aanvaardbare grenzen
kunnen blijven’, aldus Verhagen. Na 2013 zou er volgens hem bovendien een
verbetering tegenover staan.
"Juist in moeilijke economische tijden moeten we vooruit kijken, ook als
dat een moeilijke afweging betekent. Maar we moeten het belang van Nederland
voorop stellen. Dat is soms pijnlijk, maar wel noodzakelijk. Nu is het
helaas duidelijk geworden dat Wilders voor die verantwoordelijkheid
wegloopt. Op het allerlaatste moment. Dat hij niet de politieke moed heeft
om die maatregelen te verdedigen waarmee hij al had ingestemd: dat is
bijzonder betreurenswaardig", stelde Verhagen.Volgens Rutte liggen
verkiezingen nu voor de hand.
‘Onzinnige Brusselse eisen’
Het totaalpakket dat in het Catshuis op tafel lag, was volgens Wilders
onaanvaardbaar. Het zou de economische groei schaden, de werkloosheid omhoog
brengen en de koopkracht voor met name AOW’ers fors raken.
De breuk is voor hem helemaal definitief. Hij wil verkiezingen, ‘hoe eerder
hoe beter’. Hij gedoogt het minderheidskabinet van VVD en CDA niet meer. "Ik
accepteer niet dat ouderen in de portemonnee moeten betalen voor onzinnige
Brusselse eisen. Het totaalpakket was onaanvaardbaar en niet in het belang
van de PVV-kiezers. Wij willen niet gehoorzamen aan Brussel. Wij willen niet
onze AOW’ers laten bloeden voor Brussel.”
Vrijdag ontvingen de onderhandelaars van VVD, CDA en PVV berekeningen van het
Centraal Planbureau over de gevolgen van de bezuinigingsmaatregelen voor
onder meer koopkracht en werkgelegenheid. Zaterdagmiddag rond 1 uur zetten
ze hun gesprek voort, maar niet lang daarna uur verliet Wilders het beraad.
De andere onderhandelaars bleven in het Catshuis achter.
Verrassend
Een ingewijde noemt de gang van zaken 'verrassend'. Volgens hem vielen de
CPB-berekeningen 'erg mee' en waren de koopkrachteffecten beperkt. En voor
zover er uitschieters waren voor bepaalde koopkrachtgroepen, zouden die goed
te repareren zijn geweest.
Bronnen in de VVD en het CDA tonen zich overvallen door het vertrek van
Wilders. Met het pakket dat op tafel lag was hij eerder akkoord gegaan, zegt
een bron. Over de inhoud van het pakket wilde niemand iets zeggen, behalve
dat het naast bezuinigingen ook hervormingen bevatte.
Hoe het nu verder moet is onduidelijk. Nederland moet in 2013 het
begrotingstekort onder de EU-limiet van 3 procent brengen, maar daar lijkt
door de ontwikkelingen van zaterdag niets van terecht te komen. "Maar
met Wilders weet je het nooit", zegt een bron. Enkele weken terug liep
de PVV-leider ook weg bij het Catshuisberaad, maar later schoof hij toch
weer aan.
De drie partijen van de gedoogcoalitie hebben tot dusver zeven weken
beraadslaagd in het Catshuis.
'Goed nieuws'
SP-leider Emile Roemer wil nieuwe verkiezingen. Hij zei dat zaterdag op
Twitter, nadat het Catshuisberaad tussen VVD, CDA en PVV was mislukt. Roemer
wil verder dat alle stukken waarover de afgelopen weken is overlegd openbaar
worden, zodat de oppositie inzicht krijgt in de plannen.
GroenLinks-leider Jolande Sap vindt het goed nieuws voor Nederland dat de
onderhandelingen tussen VVD, CDA en PVV zijn mislukt. Volgens haar biedt dat
kansen voor een 'breder gedragen kabinet en duurzame hervormingen'. Voor de
grote uitdagingen waarvoor Nederland nu staat, is een 'stevig, stabiel
kabinet nodig met een grote meerderheid in de Tweede Kamer'. De kans op
nieuwe verkiezingen is volgens Sap groot nu het coalitieoverleg is geklapt.
'Verkiezingen in september'
PvdA-leider Diederik Samsom wil snel nieuwe verkiezingen als duidelijk wordt
dat het coalitieberaad over bezuinigingen in Catshuis inderdaad is mislukt.
Hij zei dat zaterdag tegen de NOS. Volgens Samsom zijn verkiezingen al
mogelijk in september. Hij herhaalde dat hij het minderheidskabinet niet aan
meerderheden wil helpen in de Tweede Kamer. Met een demissionair kabinet wil
hij wel praten over maatregelen, maar alleen met verkiezingen in het
vooruitzicht.
Als VVD, CDA en PVV er definitief niet uitkomen, moet de Tweede Kamer in
aanloop naar nieuwe verkiezingen haar verantwoordelijkheid nemen en een
hervormingsakkoord smeden. Dat stelde D66-leider Alexander Pechtold
zaterdag. "De schatkist moet op orde. Schulden doorschuiven naar de
volgende generatie is niet sociaal", aldus Pechtold.
VVD en SGP
VVD-fractievoorzitter en medeonderhandelaar Stef Blok neemt het PVV-leider
Geert Wilders 'zeer kwalijk' dat het Catshuisberaad door hem is geklapt.
Volgens Blok is Wilders teruggeschrokken van de gevolgen die de voorgenomen
maatregelen zouden hebben op de koopkracht. Blok benadrukte zaterdag dat die
effecten wel meevielen. De onderhandelaars hadden zelfs nog wat geld over om
de koopkracht wat te repareren, aldus Blok.
SGP-leider Kees van der Staaij zegt 'teleurgesteld' te zijn na het mislukken
van het Catshuisoverleg. Volgens Van der Staaij had Nederland het pakket
bezuinigingsmaatregelen waarover VVD, CDA en PVV onderhandelden hard nodig.
Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl